Kuba Przewodnik

Republika Kuby

(nazwa oficjalna República de Cuba) – państwo w Ameryce Środkowej położone na Morzu Karaibskim w archipelagu Wielkich Antyli. Państwo to składa się z wyspy o nazwie Kuba, oraz szeregu otaczających ją mniejszych wysepek, z których największą jest Isla de la Juventud. Stolicą Kuby jest Hawana, a inne największe miasta to: Santiago de Cuba, Camagüey, Holguin, Guantánamo, Santa Clara.

Geografia

Kuba to największa z wysp karaibskich, a na liście największych wysp świata zajmuje 15 miejsce. Większość wyspy zajmuje nizina. W południowo-zachodniej części wznoszą się wapienne góry Sierra de los Organos. Wzdłuż południowych wybrzeży ciągnie się łańcuch gór Sierra Maestra z najwyższym szczytem Turquino. Klimat równikowy wilgotny, latem i jesienią występują cyklony tropikalne.Rozróżnia się porę deszczową (od maja do października) oraz porę suchą (od listopada do kwietnia).

Historia Kuby

Pierwotnie Kuba była zamieszkiwana przez plemiona przybyłe z Ameryki południowej przez Antyle. Pierwszymi mieszkańcami Kuby byli Indianie Guanahatabey, którzy przywędrowali na wyspę ok. 3000 r. p.n.e. W późniejszym okresie pojawiło się plemię Ciboney (Sibonejów) a następnie zachodnią i środkową Kubę zasiedlili Tainowie (Indianie Taino) (ok. 1100 r. p.n.e.). W okresie poprzedzającym kolonizację wyspę zamieszkiwało ponad 100 tys. Indian.

Wyspa Kuba została odkryta przez Krzysztofa Kolumba podczas jego pierwszej wyprawy. 28 października 1492 Kolumb wylądował na wyspie nadając jej nazwę Juana. W 1511 r. Diego Velázquez de Cuéllar otrzymał zadanie podbicia Kuby, czego dokonał w krótkim czasie, łamiąc opór tubylców. W następnych latach Velázquez założył kilka kubańskich miast. W 1521 r. Kuba została włączona do wicekrólestwa Nowej Hiszpanii. Kolonizacja w ciągu 50 lat doprowadziła do całkowitej zagłady miejscowej ludności (1560). Ponieważ na wyspie powstawało coraz więcej plantacji trzciny cukrowej i brakowało rąk do pracy, zaczęto sprowadzać murzyńskich niewolników z Afryki. Dalszy rozwój wyspy w XVII i XVIII wieku spowodował powstanie tam centrum handlu niewolnikami, a także nowych upraw plantacyjnych tytoniu i kawy. W 1762 r. Kuba została zdobyta przez Anglię, która po roku oddała ją Hiszpanii za Florydę. Zakaz importu niewolników wprowadzono w 1865 r., jednak samo niewolnictwo zniesiono dopiero w 1880 r.

W 1894 r. wybuchło trwające z przerwami 30 lat powstanie niepodległościowe. José Martí, kubański bohater narodowy, wylądował na wyspie 11 kwietnia 1895 ze zbrojnym oddziałem kubańskich emigrantów. Jego celem było wywołanie antyhiszpańskiego powstania i zdobycie niepodległości. Przeciwstawiał się on również amerykańskim planom aneksji Kuby. Zginął w bitwie z oddziałami hiszpańskimi pod Dos Rios. W 1898 r. w wyniku wojny morskiej amerykańsko-hiszpańskiej i interwencji USA doszło do zajęcia wyspy. 12 sierpnia 1898 r. Hiszpania rozpoczęła rokowania o pokój, który zawarto 10 grudnia 1898 r. w Paryżu. USA objęły Kubę faktycznym protektoratem, nie doprowadzając do jej niepodległości. Protekcja USA wymusiła na Hiszpanii rezygnację ze spłaty długu ciążącego na kolonii. W 1902 r. proklamowano niepodległą republikę, nadal nadzorowaną przez USA, które miały znaczne wpływy na politykę tego państwa aż do 1956 r. Polegało to między innymi na wymuszeniu przyjęcia tzw. „poprawki Platta” (pozostającej w mocy do 1934 r.), która zapewniała kontrolę USA nad polityką rządu kubańskiego, a także zapewniała USA prawo do posiadania bazy wojskowej Guantanamo.

W okresie międzywojennym miały miejsce napięcia społeczne spowodowane kryzysem na rynku cukru, jednego z podstawowych towarów eksportowych Kuby. Doprowadziło to do objęcia władzy przez dyktatora generała Machado y Moralesa w 1925 r. Został on obalony w 1933 r. w wyniku wojskowego zamachu stanu (tzw. bunt sierżantów kierowany przez Fulgencio Batistę).

W latach 1940-1944 prezydentem Kuby był proamerykański Fulgencio Batista. Wskutek porażki w wyborach w 1952 r. doprowadza on do zamachu stanu i zostaje dyktatorem. Od 1956 r. nasiliły się ruchy opozycyjne. Część z nich przekształciła się w ruch partyzancki (tzw. Ruch 26 Lipca) pod kierownictwem Fidela Castro. Walka partyzancka doprowadziła do upadku Batisty i wkroczenia partyzantów do Hawany 1 stycznia 1959. Castro został premierem. Znacjonalizował przemysł, banki i skonfiskował własność amerykańskich firm i obywateli. Doprowadził także do uspołecznienia ziemi uprawnej. Po pewnym czasie Kuba rządzona przez Castro nawiązała sojusz z ZSRR.

17-19 kwietnia 1961 doszło do zorganizowanej przez CIA inwazji uchodźców kubańskich w Zatoce Świń. Okazała się ona całkowitym fiaskiem, a w rezultacie nacjonalizacji i konfliktu Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Kubą. W 1962 USA wprowadziły embargo handlowe i blokadę morską Kuby i wpisały to państwo na listę krajów popierających terroryzm.

W październiku 1962 miał miejsce kryzys kubański, który nieomal doprowadził do wybuchu wojny światowej.

W tym okresie Kuba była militarnie, gospodarczo i finansowo wspierana przez ZSRR, a w roku 1972 przystąpiła do RWPG. Narastający kryzys gospodarczy spowodowany upadkiem bloku wschodniego czyli głównego rynku zbytu (87% eksportu), „burzą stulecia” (szacuje się, że straty nią spowodowane wyniosły ok. 1 mld dolarów) oraz nasileniem amerykańskiej blokady wyspy do szybkiego wzrostu bezrobocia (z 8% do 36,5%) i praktycznie zahamowania wzrostu gospodarczego. W 1992 roku Fidel Castro doprowadził do zmian w konstytucji dopuszczających prywatną działalność gospodarczą oraz swobodę praktykowania religii. Kryzys wymusił reglamentację żywności począwszy od 1993 r., a gospodarce kubańskiej zaczął doskwierać brak ropy. Od 1997 r. reformy te przynosły pewne sukcesy gospodarcze, a do 2000 r. skończyły się problemy z ropą naftową, dostarczaną gł. przez Wenezuelę w zamian za leczenie Wenezulelczyków na wyspie, Kuba ma najwięcej lekarzy przypadających na jednego obywatela. Doprowadziła to do spadku bezrobocia do poziomu 4-5%.

Od czasu zmiany ustroju wielu Kubańczyków w sposób legalny lub nie starało się wyemigrować do USA. Pierwsza fala emigracji nastąpiła po przejęciu władzy przez Castro, druga w latach 1965-1973 (300 tys.), a następna duża fala to zaplanowana przez Castro na początku lat 80. XX wieku akcja wypuszczenia przeciwników systemu. Opuściło wtedy Kubę w kierunku Florydy ponad 120 tys. emigrantów (marielitos od portu Mariel z którego wypływali), jednak w znacznej liczbie byli to przestępcy i pacjenci zakładów psychiatrycznych.

W 1998 r. wyspę odwiedził papież Jan Paweł II. Kolejne lata stały pod znakiem nieudanych prób normalizacji stosunków z USA, pogorszone konfliktem wokół Eliana Gonzaleza, zestrzeleniem dwóch amerykańskich awionetek, wciąż zdarzającymi się represjami kubańskich dysydentów i naciskami antycastrowskiego lobby kubańskiego z Florydy.

Ustrój polityczny

Kubańska konstytucja stwierdza, że Kuba jest niezależnym i suwerennym państwem socjalistycznym [Artykuł 1]… nazwa państwa kubańskiego brzmi Republika Kuby [Artykuł 2]. Na określenie ustroju kubańskiego politolodzy powszechnie używają zwrotu „republika socjalistyczna”.

Rząd zdominowany jest przez kubańską partię komunistyczną Partido Comunista de Cuba (PCC). Obecny przywódca PCC, Fidel Castro, jest zarówno przewodniczącym Rady Państwa (odpowiednik prezydenta), jak i premierem rządu kubańskiego. Przewodniczący Rady Państwa wybierany jest przez Zgromadzenie Narodowe na okres pięcioletni, bez limitu sprawowanych kadencji. Fidel Castro pełni tę funkcję nieprzerwanie od roku 1976.

Konstytucja Kuby stwierdza również: Komunistyczna Partia Kuby (…) jest najwyższą siłą przewodnią społeczeństwa i państwa. Jest dozwolone istnienie innych partii politycznych, jednak mają one marginalny wpływ na politykę, częściej ich role spełniają związki zawodowe. Konstytucja gwarantuje wolność słowa i zgromadzeń, jednak artykuł 62 konstytucji kubańskiej stwierdza: żadna z powyższych wolności przyznanych obywatelom nie może być wykorzystywana przeciw (…) istnieniu i celom państwa socjalistycznego, lub przeciw decyzji Ludu Kuby o budowie socjalizmu i komunizmu. Naruszanie tej zasady może być karane prawnie.

Najwyższym ustawodawczym organem jest parlament (Asamblea Nacional del Poder Popular), który wybiera m.in. Radę Ministrów, która pełni funkcję rządu.

Demografia

Kuba liczy ok. 11 milionów mieszkańców. Nie ma wśród dzisiejszej ludności Kuby potomków jej rdzennego ludu Arawak.

Na Kubie odnotowuje się najniższą liczbę urodzeń w Ameryce Łacińskiej (1,6 dziecka na kobietę). Jedną z przyczyn jest możliwość darmowego usuwania ciąży (usuwana jest co 3 ciąża).

Kontakty homoseksualne są legalne na Kubie. Pod koniec lat osiemdziesiątych Fidel Castro i przewodnicząca Kubańskiej Federacji Kobiet (Federación de Mujeres Cubanas) Vilma Espín wypowiedzieli się oficjalnie przeciwko dyskryminacji gejów i lesbijek. Niemniej osoby o orientacji homoseksualnej spotykają się często z przejawami homofobii w społeczeństwie.

Przeciętna długość życia wynosi 74 lata (kobiety 76,1 a mężczyźni 72,7).

Na podstawie zmiany w konstytucji z dnia 12 lipca 1992 Kuba przestała mieć status państwa ateistycznego i stała się państwem świeckim. Miało to umożliwić również obywatelom wierzącym członkostwo w Partii Komunistycznej (PCC).

Główną religią jest katolicyzm (85%), a obok niego tzw. Santería. W ostatnich latach powstały również wspólnoty protestanckie (2%), a także świadków Jehowy (1,5%).

źródło: wikipedia.org

Informacje praktyczne

NA GRANICY

Obywatel polski udający się na Kubę zobowiązany jest do posiadania tzw. karty turysty (Tarjeta de, Turi-sta), która jest do nabycia w konsulacie kubańskim lub na przejściu granicznym na lotnisku w Hawanie. Cena karty wynosi 20-25 CUC.

Przy przekraczaniu granicy wymagany jest 3-miesięczny okres ważności paszportu, licząc od planowanej daty wyjazdu z Kuby.

Turysta zobowiązany jest okazać również bilet powrotny lub na dalszą trasę.

Przy wylocie z Kuby należy wnieść obowiązkową opłatę lotniskową w wysokości 25 CUC. Wszelkie próby uchylenia się od tego obowiązku mogą się skończyć zatrzymaniem podróżnego w areszcie imigracyjnym.

Zezwala się na wwóz 2 butelek alkoholu i 200 szt. papierosów oraz lekarstw na użytek własny (poza lekami psychotropowymi, insuliną). Zezwala się ponadto na wwóz towarów, których łączna wartość nie przekracza 250 USD, przy czym kwota 200 USD podlega opodatkowaniu w wysokości 100%.

Wskazane jest zadeklarowanie wwozu gotówki powyżej 5 tys. USD.

Bez rachunku potwierdzającego zakup można wywieźć jedynie 23 szt. cygar pakowanych luzem.

Obowiązuje zakaz wywozu miejscowej waluty, tj. peso cubano.

Oto ilości towarów, jakie możesz wwieźć legalnie, bez opłacania cła, do Polski:

Wyroby tytoniowe
250 papierosów lub 50 cygar, lub 250 g tytoniu, lub każdy z tych towarów w odpowiednich proporcjach.

Alkohol i napoje alkoholowe
1 litr wysoko procentowego alkoholu powyżej 22% obj. lub 2 litry wyrobów winiarskich lub 5 litrów piwa.

Inne towary
Rzeczy zwyczajowo traktowane jako upominki do wartości całkowitej 175 Euro (osoby powyżej 18l.) – w tym wyroby spirytusowe oraz napoje alkoholowe inne niż wyroby winiarskie i piwo – nie więcej niż 1 l, piwa – nie więcej niż 2 l, wyrobów tytoniowych – nie więcej niż 100 sztuk papierosów albo nie więcej niż 25 sztuk cygar, albo do 100 g tytoniu; do 90 E (osoby poniżej 18 l.) – z pominięciem napojów alkoholowych.

BEZPIECZEŃSTWO

Wykup w Polsce polisę ubezpieczeniowa od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia. Upewnij się czy firma ubezpieczeniowa ma przedstawiciela uprawnionego do działania na obszarze Ameryki Łacińskiej i z jaką instytucją kubańską współpracuje.

Mimo że Kuba jest jednym z bezpieczniejszych krajów regionu Karaibów i Ameryki Południowej, przestępczość pospolita wzrasta tu systematycznie i wprost proporcjonalnie do zubożenia społeczeństwa.

ZDROWIE

Nie są wymagane żadne szczepienia ochronne.
Nie pij nieprzygotowanej wody ani nie spożywaj niemytych warzyw i owoców.
Leczenie ambulatoryjne i szpitalne oraz lekarstwa należy opłacić w dolarach amerykańskich. Turyści posiadający dodatkowe ubezpieczenie powinni zażądać wystawienia szczegółowego rachunku. We wszystkich większych hotelach (pn.-sb., w godz. 9.00-17.00) obecny jest lekarz hotelowy. Konsultacja kosztuje ok. 20 $.
Placówki służby zdrowia honorują karty kredytowe, o ile nie są one wydane przez banki amerykańskie lub z kapitałem amerykańskim.

PRZYDATNE INFORMACJE

Obowiązuje ruch prawostronny.
Sygnalizacja świetlna umieszczana jest za skrzyżowaniem.
Na rondzie pierwszeństwo mają pojazdy nadjeżdżające z prawej strony.
Polskie prawo jazdy jest honorowane przez władze kubańskie przez okres 6 miesięcy od daty przekroczenia granicy.

Banki, urzędy, instytucje użyteczności publicznej i punkty handlowo-usługowe nie honorują kart kredytowych VISA, CA-BAL, MasterCard, VISA Electron ani czeków, w tym czeków podróżnych, wydanych przez banki amerykańskie lub inne banki z udziałem kapitału amerykańskiego. Sprawdź, zatem przed wyjazdem z Polski we własnym banku, czy posiadane karty kredytowe będą działały na Kubie.

Od listopada 2004 r. na obszarze całej Republiki wycofano z obiegu dolary amerykańskie (USD). W rozliczeniach gotówkowych na rynku wewnętrznym USD zastąpiono tzw. peso convertible – CUC. Jest to bon Narodowego Banku Kuby (występujący w postaci bilonu i banknotów), który reprezentuje określoną wartość jedynie w sposób symboliczny, a jego siła nabywcza wynika z prawnego przymusu przyjmowania w nim zapłaty. Operacja wymiany USD obłożona jest obligatoryjnym 10-procentowym podatkiem. Na terenie Kuby do obiegu są dopuszczone inne waluty: euro, dolar kanadyjski, funt szterling, frank szwajcarski.

W porównaniu z Polską ceny na Kubie są średnio 3-krotnie wyższe. Cudzoziemcy są zobligowani do zaopatrywania się w produkty w sklepach dewizowych należących do sieci handlowych Tiendas Panamericanas, Cubalse, Palco.

Koszt połączenia telefonicznego z Polską waha się w granicach 7 CUC za 1 minutę.

Brak komunikacji miejskiej.

Na terenie kraju funkcjonuje sieć państwowych kantorów wymiany walut CADECA.

Napięcie w sieci -110 V, 60 Hz. Stosowane są wtyczki z prostokątnymi płaskimi bolcami.

Różnica czasu między Warszawą a Hawaną wynosi minus 6 godzin w stosunku do czasu warszawskiego. Czas letni obowiązuje od maja do października.

Unikać należy zawierania przypadkowych znajomości. Tubylcy, którzy się przesadnie spoufalają, są podejrzanie przyjacielscy, uprzedzająco wylewni i skorzy do wygłaszania krytycznych uwag pod adresem panującego na wyspie reżimu, mogą się okazać „tajniakami”, prowokatorami lub zwykłymi naciągaczami. Dotyczy to również prostytutek, które często są na usługach tutejszych służb bezpieczeństwa.

POMOC KONSULARNA

Ambasada RP
Calle G no.452 esq. 19, Vedado,
Ciudad de la Habana apartado 6650, La Habana Cuba,
Zona Postal: 6
tel. (0-0537) 66-24-39/40
fax. 66-24-42
e-mail: havpolemb@ct.futuro.pl
strona www: www.embajadapolonia.cu