Portugalia Przewodnik

Stolica: Lisbona

PORTUGALIA

Republika Portugalska (República Portuguesa) – państwo europejskie położone w zachodniej części Europy Południowej na południowym zachodzie Półwyspu Iberyjskiego. Jest najdalej wysuniętym na zachód państwem Europy, od północy i wschodu graniczy z Hiszpanią a od zachodu i południa Portugalię oblewają wody Oceanu Atlantyckiego. Dodatkowo w skład Portugalii wchodzi szereg wysp położonych na Oceanie Atlantyckim, jak Archipelag Azorski (Açores) i Madera (Madeira). Jest członkiem Unii Europejskiej oraz NATO.

Klimat

Do Portugalii najlepiej przyjechać wiosną lub latem. Zimą są wyraźne różnice między północą a południem kraju. Na wysuniętym najdalej na południe Algavre zdarzają się wtedy często ciepłe, słoneczne dni, a osłonięte plaże południa pozwalają się opalaę przez cały rok. Wieczory bywają chłodne, ale nie na tyle, aby zrazić turystów. W okolicach Lizbony zima jest łagodna, ale nieprzewidywalna – na przemian występują dni słoneczne i deszczowe. W centrum i na północy zimy bywają deszczowe i chłodne, ale nie mroźne. Okresy deszczu są przerywane rozpogodzeniami, stwarzającymi doskonałą okazję do spacerów. W górach jest zdecydowanie zimniej. Śnieg leży od listopada do lutego w Serra da Estrela oraz w pasmach górskich na północy i wschodzie (czasem wystarczy go dla miłośników narciarstwa, ale warunki są dalekie od ideału). Zima trwa krótko – od listopada/grudnia do lutego/marca, ze średnią temperaturą 12°C. W całym kraju zaczyna być cieplej w maju i czerwcu, a wysoka temperatura utrzymuje się do września. Z wyjątkiem Algarve noce bywają chłodne nawet w lecie, zwłaszcza na wybrzeżu Cascais i Estorilu niedaleko Lizbony. Na wybrzeżu zachodnim woda w Atlantyku jest przeważnie chłodna (22°C) do lipca. Na południu ogrzewa się wcześniej. W lecie w całym kraju panują upały, a słoneczne dni zdają się nie mieć końca. Na północy bywa tak samo gorąco jak na pozostałym obszarze, ale występuje większe prawdopodobieństwo deszczu. Na niektórych terenach w głębi lądu spiekota staje się trudna do wytrzymania – w Alentejo i górnym Douro słupek rtęci często utrzymuje się przez dłuższy czas na poziomie 40°C. Algarve latem jest umiarkowanie gorące (31°C), dzięki chłodnym wiatrom zachodnim.

Portugalia – Algarve

	Temperatura powietrza w dzień:
	sty	lut	mar	kwi	maj	cze	lip	sie	wrz	paź	lis	gru
	16	17	19	20	22	26	28	28	26	23	19	17
	Temperatura powietrza w nocy:
	sty	lut	mar	kwi	maj	cze	lip	sie	wrz	paź	lis	gru
	8	8	10	11	14	17	18	18	17	15	11	9
	Temperatura wody w ºC:
	sty	lut	mar	kwi	maj	cze	lip	sie	wrz	paź	lis	gru
	17	17	17	17	19	20	22	22	22	20	19	18
	Liczba godzin słonecznych:
	sty	lut	mar	kwi	maj	cze	lip	sie	wrz	paź	lis	gru
	6	7	7	9	10	12	12	12	9	8	6	6

Historia

W starożytności teren Portugalii był zamieszkany przez ludy iberyjskie i celtyckie. W III wieku p.n.e. obszary te zostały objęte wpływami Kartaginy, a w II wieku p.n.e. stały się terenem Rzymian. Pod panowaniem rzymskim (II w. p.n.e.-początek V w. n.e.) południowo-zachodnie ziemie półwyspu objęła od 27 p.n.e. prowincja Luzytania. Nastąpił rozwój cywilizacyjny i integracja gospodarcza z imperium (miasta, kolonizacja, drogi, górnictwo, spichlerz zbożowy) oraz romanizacja ludności i jej chrystianizacja (III-V wiek). Po najeździe germańskim na półwysep (409 n.e.) większą część jego zachodnich obszarów opanowali początkowo Swewowie, tworząc królestwo ze stolicą w Bradze, następnie Wizygoci zajęli w 469 południową część dzisiejszej Portugalii, a w 585 — jej północne obszary. Po rozbiciu (711-718) przez Arabów królestwa Wizygotów ziemie półwyspu objął kalifat Umajjadów. Prowadzona od VIII wieku przez chrześcijan rekonkwista objęła w IX-XI wieku rejon Bragi, Porto i Coimbry, które zostały zdobyte przez królów Leónu i Kastylii. Obszar ten, związany początkowo z prowincją Galicią, w 1097 wydzielono w hrabstwo Portucale z ośrodkiem w Porto (staroż. Portus Cale), nadając je w lenno Henrykowi Burgundzkiemu; 1139 jego syn przyjął tytuł króla Portugalii (Alfons I Zdobywca) i uzyskał niezależność swego państwa (ze stolicą w Coimbrze) od Leónu i Kastylii. Do połowy XIII wieku Portugalia kontynuowała rekonkwistę zachodniego pasa Półwyspu Iberyjskiego; oprócz rodzimego rycerstwa świeckiego w walkach uczestniczyły zakony rycerskie (m.in. Aviz) oraz krzyżowcy zachodnioeuropejscy (1147 zdobycie Lizbony). W 1249 osiągnięto wybrzeże Algarve na południu (Portugalia uzyskała obecny kształt terytorialny). Równocześnie monarchia dążyła do ograniczenia rosnącej potęgi możnych, Kościoła i zakonów rycerskich; popierała rozwój handlu i miast. W XIII wieku rada królewska przekształciła się w parlament stanowy, Kortezy, do których w 1254 dopuszczono delegatów miast. Około 1255 przeniesiono stolicę do Lizbony, gdzie w latach 1288-1290 powstał pierwszy portugalski uniwersytet.

Gospodarka

Portugalia jest jednym z najszybciej rozwijających się krajów Europy. W 2. połowie lat 80. produkt krajowy brutto wzrastał średnio o 4,6% rocznie. Na przyspieszenie rozwoju gospodarczego wpłynęło członkostwo w EWG (od 1986) i napływ kapitału zagranicznego. W latach 1988-1993 Portugalia otrzymała 3,7 mld dolarów amerykańskich z Regionalnego Funduszu EWG na modernizację przemysłu, gospodarki rolnej i rozbudowę infrastruktury. Od 1988 zaczęła się reprywatyzacja przedsiębiorstw, przejętych przez państwo po 1974. Szybkie zmiany struktury gospodarki, opartej do lat 70. na rolnictwie i eksploatacji kolonii. W 1990 ok. 56% produktu krajowego brutto wytworzyły usługi (głównie handel, turystyka), 38% — przemysł i budownictwo, 6% — rolnictwo i leśnictwo. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosi 16.700 tys. dolarów amerykańskich (2006). Istotną rolę w gospodarce odgrywają przekazy pieniężne od pracujących za granicą emigrantów portugalskich (1991 — 3,4 mld dolarów amerykańskich).

Informacje praktyczne

NA GRANICY

* Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej.

* Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Portugalii jest paszport bądź dowód osobisty (starego i nowego wzoru). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia).

* Zgodnie z normą unijną nie istnieją ograniczenia w przewozie towarów przeznaczonych do użytku osobistego.

Oto ilości towarów, jakie możesz wywieźć legalnie, bez opłacania cła, do Polski:

Wyroby tytoniowe: 250 papierosów lub 50 cygar, lub 250 g tytoniu, lub każdy z tych towarów w odpowiednich proporcjach.

Alkohol i napoje alkoholowe: 1 litr wysoko procentowego alkoholu powyżej 22% obj. lub 2 litry wyrobów winiarskich lub 5 litrów piwa.

Inne towary: rzeczy zwyczajowo traktowane jako upominki do wartości całkowitej 175 Euro (osoby powyżej 18l.) – w tym wyroby spirytusowe oraz napoje alkoholowe inne niż wyroby winiarskie i piwo – nie więcej niż 1 l, piwa – nie więcej niż 2 l, wyrobów tytoniowych – nie więcej niż 100 sztuk papierosów albo nie więcej niż 25 sztuk cygar, albo do 100 g tytoniu; do 90 E (osoby poniżej 18 l.) – z pominięciem napojów alkoholowych.

BEZPIECZEŃSTWO

* Portugalia nie jest krajem mniej bezpiecznym niż inne kraje UE. W miejscach wzmożonego ruchu, takich jak dworce, środki komunikacji i miejsca odwiedzane masowo przez turystów, istnieje jednak niebezpieczeństwo kradzieży kieszonkowych.

* Zdarzają się również włamania do samochodów zaparkowanych w miejscach publicznych, lepiej, więc nie zostawiać w nich na widocznym miejscu przedmiotów mogących skusić złodzieja.

* W Lizbonie, w Palácio da Foz, na Praça dos Restauradores, znajduje się posterunek policji specjalnie przeznaczony dla turystów (Polícia de Segurança Pública, Esquadra de Turismo), gdzie bez problemu można się porozumieć w języku angielskim.

* W nagłych sytuacjach policję można wezwać, dzwoniąc pod numer 112 (pod tym samym numerem wezwać można również pogotowie ratunkowe).

ZDROWIE

* Nie występują zagrożenia sanitarne i nie wymaga się specjalnych szczepień.

* Doraźną pomoc medyczną można uzyskać w przyszpitalnych oddziałach pogotowia ratunkowego (Urgencias). Istnieje rozwinięta sieć prywatnych placówek medycznych. Cena standardowej prywatnej wizyty wynosi ok. 70 EUR.

* Wiele lekarstw dostępnych jest bez recepty, a pracownicy aptek zwykle są w stanie udzielić fachowej porady.

* Na podstawie druku E-111, wydawanego osobom opłacającym składki na Narodowy Fundusz Zdrowia, korzystać można z publicznych placówek opieki zdrowotnej.

* Obowiązuje współpłacenie za świadczenia (kilka euro za wizytę lekarską).

* Ze względu na kolejki w państwowej służbie zdrowia i wysokie koszty opieki medycznej wskazane jest wykupienie dodatkowego ubezpieczenia.

PRZYDATNE INFORMACJE

* Turyści mogą posługiwać się polskim prawem jazdy.

* Obowiązkowe jest zapinanie pasów bezpieczeństwa na przednich i tylnych siedzeniach.

* Maksymalny dopuszczalny poziom alkoholu we krwi to 0,5 promila.

* Zabronione jest rozmawianie przez telefon komórkowy podczas prowadzenia samochodu.

* Istnieje rozwinięta sieć płatnych autostrad (opłata w zależności od przejechanych kilometrów). Nie należy wjeżdżać na autostrady przez bramki oznaczone jako Via verde, ponieważ są one zarezerwowane dla pojazdów mających elektroniczne czytniki umożliwiające pobieranie opłaty bezpośrednio z konta bankowego.

* Przystanki autobusowe oznaczone są szyldem „Paragem”. Rozkłady jazdy nie są niestety wywieszone, dlatego o godziny odjazdów prosimy dowiadywać się u rezydenta.

* Taksówki zwykle nie są wyposażone w taksometry, obowiązują stałe ceny. Mimo to, przed rozpoczęciem podróży należy cenę ustalić.

* Będąc w Portugalii, należy przesunąć zegarki o 1 godzinę do tyłu.

POMOC KONSULARNA